Không có một chế độ ăn cụ thể nào dành cho tất cả người tiểu đường. Tuy nhiên, nắm bắt được vào mẹo ăn uống và lựa chọn thực phẩm này, bạn sẽ chẳng còn lo đường huyết tăng cao.

1. Ăn nhiều chất đạm (protein) hơn
Nếu bạn ăn nhiều chất bột, đường và ít chất đạm, thức ăn sẽ được tiêu hóa nhanh hơn, khiến đường huyết tăng cao. Khi đó, tuyến tụy buộc phải tăng làm việc để tiết đủ lượng insulin, về lâu dài tuyến tụy dễ bị suy kiệt.

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, cách đơn giản nhất để tránh đường máu tăng cao sau ăn, đó là cắt giảm chất bột, đường và ăn nhiều chất đạm hơn. Lý do bởi vì chất đạm giúp làm chậm quá trình tiêu hóa, từ đó làm chậm hấp thu đường vào máu. Cá, thịt gia cầm, đậu hũ, các loại hạt, sản phẩm từ sữa tách béo là nguồn cung cấp chất đạm tuyệt vời.

Mẹo ăn uống để giảm lượng đường trong máu lâu dài (minh họa 1)

2. Ăn các thực phẩm có chỉ số GI – chỉ số đường huyết thực phẩm trung bình và thấp
Bạn nên hạn chế các thực phẩm có chỉ số GI cao trên 70 gồm: bánh mỳ trắng, xôi, gạo nếp, đường… bởi chúng khiến đường huyết tăng cao sau ăn. Thay vào đó, bạn nên ăn nhiều hơn nhóm có chỉ số GI thấp dưới 55: cám gạo tấm, đậu xanh, khoai lang trắng, rau xanh, cải bắp, xà lách, súp lơ xanh, cà rốt tươi, cà tím, ớt đỏ, hành tây, nấm, đậu hà lan, dưa chuột, xà lách, bưởi, đào, táo, cam, xoài, chuối, nho xanh, lê, mơ…

Biết chỉ số thực phẩm có thể giúp bạn kiểm soát chế độ ăn khoa học hơn, chứ không phải cứ chọn thực phẩm có chỉ GI thấp là tốt. Một chế độ ăn khoa học cần có cả thực phẩm có chỉ số GI và chỉ số GI cao.

3. Lựa chọn nguồn chất béo tốt
Bạn không thể kiêng hoàn toàn chất béo, bởi đây là thành phần cấu tạo chủ yếu của các tế bào và các loại hormon. Nhưng thay vì việc lựa chọn nguồn chất béo xấu (mỡ động vật, chất béo trans…) bạn nên chọn nguồn chất béo tốt từ thiên nhiên như: dầu oliu, dầu hạt cải, dầu hướng dương, dầu đậu nành, trái bơ.

4. Đừng quên bỏ bữa sáng
Nhiều người quan niệm sai lầm rằng muốn giảm cân thì cần bỏ bữa ăn sáng. Điều này có thể gây ra hạ đường huyết cấp tính vô cùng nguy hiểm với người tiểu đường. Mặt khác, việc nhịn ăn sáng sẽ thúc đẩy cơ thể tăng tạo năng lượng từ các mô mỡ, các tế bào cơ bắp sản sinh ra rất nhiều chất có hại. Vì vậy, đừng bỏ qua bữa sáng lành mạnh với vài miếng bánh mì đen ăn cùng rau củ, một củ khoai lang cỡ vừa hoặc một cốc bột yến mạch không thêm đường sữa.

Ngoài ra để hiệu quả hơn có thể áp dụng thêm các biện pháp sau kết hợp:

Luyện tập thể dục thể thao sẽ chuyển đổi đường thành năng lượng, giúp các tế bào cơ thể nhạy cảm với insulin hơn và giảm lượng mỡ thừa.

Bạn nên kiểm tra mức đường huyết bằng máy đo cầm tay trước, trong và sau khi tập luyện để tránh hạ đường huyết.

Mẹo ăn uống để giảm lượng đường trong máu lâu dài (minh họa 2)

– Khi lượng đường trong máu thấp hơn 100 mg/dL (5.6 mmol/L), bạn nên ăn vặt như trái cây hoặc bánh quy để tránh hạ đường huyết.

– Bạn không nên tập luyện nếu mức đường huyết vượt quá 300 mg/dL (16.7 mmol/L). Trong trường hợp này, bạn nên chờ trong thời gian 30 – 60 phút, nếu đường huyết trở về mức an toàn bạn có thể tập luyện bình thường.

Tốt nhất, bạn nên tập luyện vừa phải ít nhất 30 phút mỗi ngày và tối thiểu 5 ngày một tuần. Thực hiện các bài tập ưa thích, nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, bơi lội, hoặc đi xe đạp…. Điều đó sẽ giúp bạn gắn bó lâu dài với việc tập luyện.

Trong trường hợp bạn có biểu hiện bất thường như mệt mỏi, đau ngực, đột nhiên khó thở, hay bị phồng giộp hoặc đau ở bàn chân, bạn cần phải ngừng tập thể dục và đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Dùng thuốc hạ đường huyết – chiến lược cuối cùng trong việc kiểm soát đường máu

Tùy từng giai đoạn tiến triển của bệnh, các bệnh mắc kèm, mức đường huyết hiện tại mà bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc hạ đường huyết khác nhau, nhằm kiểm soát đường máu hiệu quả. Các thuốc này có thể giúp ức chế hấp thu tinh bột tại ruột, thúc đẩy tuyến tụy tăng tiết insulin, tăng cường hoạt động của insulin hoặc bổ sung insulin trực tiếp. Việc sử dụng thuốc là cần thiết, tuy nhiên, sử dụng dài ngày cũng có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn, làm ảnh hưởng tới chức năng gan, thận. Vì vậy, điều quan trọng là bạn cần uống thuốc đúng chỉ định, khi có những dấu hiệu bất thường, cần gọi điện cho bác sĩ để hỏi ý kiến mà không được dừng thuốc đột ngột.

Chiến lược làm giảm lượng đường trong máu đã có, các bước đi đã được vạch sẵn, nhưng việc thực hiện như thế nào, hiệu quả đạt được ra sao lại phụ thuộc vào chính bạn. Do vậy, đừng bỏ cuộc khi chưa đến thành công, chỉ cần làm theo kế hoạch đã có, bạn hoàn toàn có thể “khống chế” được bệnh tiểu đường.